Plastic kan steeds opnieuw worden gebruikt en is dus een supercirculair materiaal. Toch worden er meestal de meest ondergewaardeerde producten van gemaakt: wegwerpbestek, verpakkingen en boterhamzakjes bijvoorbeeld. Het Rotterdamse bedrijf Plasticiet waardeert gebruikt plastic op. De jonge ondernemers Joost Dingemans en Marten van Middelkoop toveren combinaties van verschillende kleuren plastic om tot robuuste platen met het uiterlijk van onder meer marmer, graniet en terrazzo.
‘Als iedereen leeft zoals ‘ie wil en daar een ander niet mee benadeelt, is iedereen gelukkig.’ Die overtuiging heeft Dingemans al zolang als hij zich kan herinneren. ‘Koop je producten uit massaproductie, dan benadeel je indirect mensen. Je geeft dan namelijk toe aan slechte arbeidsomstandigheden en lage lonen. Iedere keer dat je een T-shirt koopt bij een commerciële keten met stuntprijzen, hou je die cyclus in stand.’
Zelf uitsluitend bij bewuste, groene, verantwoorde merken shoppen was niet genoeg voor Dingemans en Van Middelkoop. Ze wilden meer impact hebben. ‘Daarom besloten we iets te ondernemen dat we kunnen opschalen, iets waarmee we veel mensen bereiken’, zegt Van Middelkoop.
Ambacht
Al tijdens hun studie Product design aan de Willem de Kooning Academy in Rotterdam bedachten de twee een product waarmee ze jaren later hun doorbraak zouden beleven op de markt van interieurbouw en -ontwerp. ‘We wilden iets produceren waarmee anderen zélf iets kunnen maken. Want wat iemand zelf maakt, daar hecht ‘ie meer waarde aan. Dat draagt vervolgens bij aan een lange levensduur en dus de duurzaamheid van het product’, legt Dingemans uit. ‘Verder wisten we dat we met plastics aan de gang wilden en dat ons product groot moest zijn, om zo veel mogelijk plastic een tweede leven te geven. Het laatste puzzelstukje voor ons plan vonden we in Ahmedabad (India), waar alle ambachten zijn verdeeld over wijken. Denk aan een metaalwijk en een keramiekwijk. Die focus op één element inspireerde ons. Zo besloten we met gebruikt plastic kunststof platen te maken waar onze klanten zelf interieurs en meubilair van kunnen maken. Het zijn platen van tachtig bij tachtig centimeter, verkrijgbaar in meerdere diktes.’
Bijdragen aan de wereld
Doordat hun idee er eerder was dan de afzetmarkt, gooiden de kersverse ondernemers begin 2018 bijna de handdoek in de ring. ‘We hadden geen klant en dus geen doel’, zegt Dingemans. ‘Maar als we dit niet doorzetten, is onze bijdrage aan de wereld te verwaarlozen’, zei zijn compagnon Van Middelkoop toen tegen hem. Om precies te zijn, zei hij: ‘we’re just a chunk of randomly assembled molecules drifting wherever the universe blows you’’, ontleend aan de hit-animatieserie Rick and Morty. Meer aanmoediging had Dingemans niet nodig; ze gingen ervoor. Ze kochten een oven en huurden een ruimte.
De eerste klant diende zich aan: De Bijenkorf. Zo blij als ze ermee waren, zo groot was al snel de teleurstelling; De Bijenkorf trok zich terug. ‘Ik geef ze groot gelijk’, zegt Dingemans lachend nu hij erop terugblikt. ‘Ze wilden er tassen van Prada op presenteren. En wij begonnen net. Ze wisten – terecht – niet zeker of wij kwaliteit konden garanderen.’
Snel daarna kregen ze het verzoek om hun plaatwerk te laten zien op een expositie van de kunstacademie. Vanaf toen is het balletje gaan rollen en inmiddels zijn binnen- en buitenlandse merken, waaronder Ted Baker, Ace & Tate, Nike, SHUZ én alsnog De Bijenkorf, klant.
Meerdere dagen per week staan de mannen zelf aan de oven, een oude pizza-oven. In een aluminium bak leggen ze de plastics. Het gaat exact volgens de door hen ambachtelijk ontwikkelde recepten; kleuren, gewichten en ‘baktijden’ zijn zorgvuldig vastgelegd. De gesmolten plastics gaan in een pers die er een massieve vlakke plaat van maakt. Dan is het tijd voor de afwerking: de plaat wordt geëgaliseerd, krasjes worden weggeschuurd en er gaat een laagje meubelwas overheen.
Constante grondstoffenstroom
Het eindresultaat is qua ‘look’ het best te vergelijken met marmer, graniet en terrazzo. En dat terwijl het gemaakt is van bijvoorbeeld het productieafval van luchtwasinstallaties van varkensstallen. ‘Voor zo’n producent is het afval, voor ons is het grondstof. We kopen onze ingrediënten in via verschillende kanalen, waaronder een plasticmakelaar. Dat is een inzamelpunt voor plastic van verschillende bedrijven’, zegt Van Middelkoop. ‘Voor ons is het belangrijk dat we een constante grondstoffenstroom hebben. Daarom kiezen we bewust voor onder andere de dopjes van babyvoedingverpakkingen.’ Met een lach: ‘Baby’s zijn er immers altijd.’
Toekomst
Het ondernemersduo heeft twee toekomstwensen. ‘De ene is dat we een groter plaatformaat willen maken. Interieurontwerpers zijn gewend aan grotere maten namelijk. Hoe meer wij aansluiten bij hun behoefte, hoe meer plastic we kunnen recyclen’, zegt Dingemans. ‘Er is subsidie voor het uitbreiden van duurzame ondernemingen. Die willen wij aanvragen.’
Het tweede toekomstdoel is het plaatmateriaal hergebruiken. ‘Het zou het allermooist zijn als we de platen weer terugkregen. Dat kan alleen niet, omdat onze klanten er iets van maken. Er worden veelal vormen uit de platen gezaagd’, zegt Van Middelkoop. ‘Daarom richten we ons nu op het terugkrijgen van het restmateriaal. Laatst hebben we een gesprek gehad met de eigenaar van het merk Foresso. Hij maakt terrazzovloeren van houtsnippers. Bij iedere levering stuurt hij een retourlabel mee. Het enige dat de klant hoeft te doen, is bellen dat het restmateriaal klaarligt om opgehaald te worden. Zo’n werkwijze willen wij ook invoeren.’
‘Wij sorteren het materiaal dat retour komt op kleur om het vervolgens naar een maler te verzenden die er granulaat van maakt. Dat kunnen wij dan weer gebruiken’, vult Dingemans aan.
Eenvoud en zelfstandigheid
De twee jonge ondernemers hechten aan eenvoud en zelfstandigheid. Toen ze onlangs een nieuwe productieruimte zochten, zetten ze drie grote zeecontainers neer. Twee parallel aan elkaar, één overdwars daar bovenop. ‘Natuurlijk hadden we geld kunnen lenen en een luxe gebouw kunnen kiezen’, zegt Dingemans. ‘Maar dat past niet bij ons. Wat we verdienen, steken we in het bedrijf, in het product. Bovendien, de ruimte is er; we staan op het terrein van een oude elektriciteitsfabriek. Het lijkt wel een industriële ruïne. Toffe plek, ruimte zat, geen bouwvergunning nodig. Het is perfect zo.’
Bekijk meer werk van Plasticiet, via @plasticiet